آمار بارش 10 ساله در شهرهای "کهگیلویه و بویراحمد"

خبردنا : میانگین 30 سال بارندگی دنا 690 میلی متر است و متوسط بارندگی 10 سال گذشته این منطقه 660 میلی متر اعلام شده است.

کاهش حدود 45 درصدی بارندگی در سال زراعی سی سخت مرکز دنا و بارش های 584 میلی متری 92_93 و 590 میلی متر در 94-95 و تغییر بارندگی از برف به باران فقر یخچال‌های چند صد ساله برفی دنا را دامن زده است.

برف انبارهای دنا جایی چون «گردنه بیژن» که روزگاری نه چندان دور بیژن قهرمان کهگیلویه و بویراحمدی و 29 مرد نامی همراه آن را در زمهریر برف تا ارتفاع 30 متر مقهور نمود، اینک به دلیل کاهش بارندگی وضعیت ناخوشایندی به خود گرفته تا جایی که این امر مخاطره‌ای برای منابع آب چشمه سارهای پایین دست آن تبدیل شده است.

گردنه بیژن در پنج کیلومتر شهر سی سخت مرکز شهرستان دنا مسیر ارتباطی این شهرستان با سمیرم در اصفهان است و هرساله برف انبار این گردنه با ارتفاع 20 تا 30 متر در اردیبهشت ماه برف روبی و این مسیر بازگشایی می‌شد.

شاید توصیف زمستان برفی دنا از زبان بی‌بی خیری خانم زن کهنسال سی سختی شنیدنی‌تر باشد که روزگاری بارش‌های یک هفته‌ای و باریدن برف تا ارتفاع زیاد را در سی سخت به یاد دارد.

این زن 80 ساله می‌گوید: در برخی ایام بارش برف چنان شدید بود که ترس از سقوط بام خانه گلی از سنگینی بارش برف بر پشت بام خانه خواب را از چشم مردم روستا ربوده بود.

وی اظهار داشت که زمانی حیات خانه مردم این منطقه برف انبار بود و بیرون رفتن از خانه‌ها حتی برای امور ضروری به راحتی ممکن نبود، زندگی سخت بود اما سالهای پر برف و باران یک نعمت بزرگی برای رونق کشاورزی و هدیه بهار رؤیایی به مردم بود.

این زن کهنسال با بیان اینکه خاطره سال‌های سخت و زمستان‌های سخت برای مردم قدیم این دیار فراموش نشدنی است می‌گوید: در حدود 40 سال پیش سی سخت و یاسوج و طبیعت مجاور آنها به دلیل بارش بیش از 10متر برف سنگین و وجود یخچال‌های بزرگ برفی شرایط ویژه‌ای داشت.

این زن روستایی خوردن برف با دوغ در تابستان را یکی از خاطره‌های به یاد ماندنی آن روزگار فراموش نشدنی می‌داند و افزود: در گذشته روزهای زیادی از سال از آذر تا فروردین هوا بارانی بود و برخی ایام برف و کولاک سرمای طاقت فرسایی را داشت تا جایی که آب در اتاق خانه یخ می‌زد.

یک مرد سالخورده بویراحمدی زمستان‌های سرد و برفی سه دهه قبل بویراحمد و دنا را یکی از بهترین خاطره‌های خود توصیف می‌کند و می‌گوید: زمستان این منطقه در چهار دهه قبل به دلیل بارش برف سنگین شرایط زندگی در قطب جنوب را داشت.

جواد کرمی بابیان اینکه زندگی در برف روزگار بدون لودر و گریدر و گاز سخت بود، می‌گوید: برخی مواقع بارش برف سنگین تا بیش از یک متر سبب مختل شدن زندگی می‌شد، به‌طوری که تأمین آب برای استفاده انسان و دام تنها از طریق آب کردن برف ممکن بود، چیزی که امروز حسرتی برای کشاورزان و دامداران است.

این کشاورز منطقه جلیل می‌گوید که خاطره بارش سنگین‌ترین برف اخیر مربوط به اوایل دهه 80 است که با وجود امکانات، مردم یاسوج به سختی تا یک هفته در خیابان‌ها رفت و آمد می‌کردند، اما اینک کاهش برف و کم آبی به یک فاجعه شباهت دارد.

کم فروغ شدن برف انبارهای غنی دنا تنها نگرانی از دست دادن جلوه زیبایی از طبیعت نیست بلکه سیر قهقرایی برف مهمترین منبع حیاتی زندگی یعنی آب‌ها را در معرض تهدید قرارداده است.

در دامنه دنا صدها چشمه پرآب و صدها هکتار باغ از 41 هزار هکتار باغ کهگیلویه و بویراحمد وجود دارد که حفظ و تداوم این بسترهای اقتصادی اهمیت بارش برف و باران را برای مردم این منطقه به مقوله حیاتی تبدیل کرده است.

دنا با میانگین بلند مدت 680 میلی متر، بارندگی سال زراعی جاری آن 175 میلی متر اعلام شده است که این میزان نسبت به مدت مشابه سال گذشته 162 میلی متر کاهش نشان می‌دهد.

وجود برف انبارهای چند صد ساله یکی از ویژگی‌های طبیعی کوه دناست اما در سال‌های اخیر جامه برفی دنا وضعیت متفاوتی از گذشته دارد، زیرا ستیغ‌های عریان از برف دنا در همسایگی آسمان اینک بیش از هر جای دیگری ماتم زده از دست دادن جامه برفی خود هستند.

کارشناس اداره کل هواشناسی کهگیلویه و بویراحمد در این باره می‌گوید: بارندگی در سال زراعی جاری در این استان در هشت شهرستان بین 139 میلی متر تا 219 میلی متر کاهش نشان می‌دهد.

ولی بهره مند در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: میزان بارندگی در سال زراعی جاری در یاسوج 151، درسی سخت 175، دوگنبدان 105، دهدشت 174، لیکک 139 و امامزاده 103 میلی متر گزارش شده است.

وی اظهار کرد: میزان بارندگی سال زراعی جاری یاسوج 207 میلی متر، دنا 162، دوگنبدان 139، دهدشت 209، لیکک 219 و امامزاده جعفر 177 میلی متر نسبت به مدت مشابه سال گذشته کاهش نشان می‌دهد.

مدیرکل هواشناسی کهگیلویه و بویراحمد نیز گفت: میزان بارش 10 سال گذشته یاسوج بیش از 707 میلی‌متر بوده با این وجود در سال زراعی جاری میزان بارندگی کاهش چشمگیری داشته به‌طوری که در منطقه لیکک این کاهش به میزان 219 میلی متر است.

فرج الله شکوهی اظهار داشت: به صورت میانگین در 10 سال گذشته لنده 661 میلی‌متر، سی سخت 644 میلی‌متر و باشت با 535 میلی‌متر بیشترین بارش باران را داشته‌اند.

وی میانگین بارش 10 ساله چرام، دهدشت، امام زاده جعفر، دوگنبدان و لیکک را به ترتیب 482، 467،396، 373، 367 اعلام کرد.

وی متوسط بارش 30 ساله استان را 540 میلی‌متر ذکر کرد.

میزان بارندگی در سال 93-92 در یاسوج 699، دوگنبدان 371، دهدشت 542، لیکک 444 و امامزاده جعفر 404، باشت 509، لنده 667 و چرام 480 میلمی متر اعلام کرد.

میزان بارندگی در سال 95-94 در یاسوج 567، دوگنبدان 299، دهدشت 545، لیکک 505 و امامزاده جعفر 391، باشت 487، لنده 706 و چرام 483 میلمی متر گزارش شده است که میزان بارندگی کهگیلویه و بویراحمد در این سال نسبت به سال قبل به‌طور میانگین حدود 100 میلی متر کاهش یافت.

خشک شدن صدها چشمه در کهگیلویه و بویراحمد در سال‌های گذشته و افت منابع آب برخی دشت‌های این استان تا 20 متر از پیامدهای کاهش بارندگی‌های این استان است.

کاهش بارندگی و مخاطره‌های ناشی از بروز خشکسالی و نگرانی از فقر منابع آبی و تحلیل رفتن فعالیت‌های کشاورزی و دامداری کهگیلویه و بویراحمد اینک بیش از گذشته به یک چالش انکارناپذیر تبدیل شده است.

کهگیلویه و بویراحمد دارای 160 هزار هکتار زمین‌های زراعی و بیش از 2 میلیون واحد دامی است و کاهش بارندگی نگرانی‌های زیادی را برای کشاورزان و دامداران ایجاد کرده است.

سالانه بیش از 800 هزار تن محصولات کشاورزی در کهگیلویه و بویراحمد تولید می‌شود و کشاورزی نقش مؤثری در زندگی مردم این منطقه دارد.